Recensie: Kijken door de ogen van Derek Walcott

“Antilliaanse kunst is de restauratie van een uiteengespatte geschiedenis.” Het citaat van dichter Derek Walcott is veelzeggend. Het geeft blijk van zijn geweldig gevoel voor taal en getuigt van een onvoorwaardelijke liefde en waardering voor de kunst uit het hele Caribisch gebied, waar ‘Antilliaans’ in dit verband betrekking op heeft.
Walcott verwoordde zijn liefde voor de inwoners en cultuur van de Caribische eilanden al treffend in honderden gedichten en tientallen toneelstukken. Kan een ander nog iets zinnigs toe te voegen aan de woorden van een man, die zelf uiterst bedreven is om zich uit te drukken? Is het nodig om extra aandacht te vragen voor iemand die de Nobelprijs voor de Literatuur won en dus een internationaal publiek heeft? Het antwoord is een volmondig ja.

Derek Walcott

Opgewonden

Uit de film Poetry is an Island van Ida Does blijkt nog eens extra hoe groot de liefde is die Walcott voelt voor de Caribische cultuur en met name zijn geboorte-eiland St. Lucia. “Ik raakte al op jonge leeftijd opgewonden als ik in de literatuur iets las over mijn eiland en ik raakte opgewonden bij de gedachte dat ik de plekken kon beschrijven die ik zag. Het was letterlijk een lichamelijke ervaring,” zegt hij hier zelf over. Door de prachtige natuuropnames kost het voor de kijker weinig moeite om te zien wat Walcott als jongen zag en te voelen wat hij voelde. Beelden van een feest door de Indiase gemeenschap in Trinidad maken duidelijk waar Walcott over sprak in zijn Nobel Lecture, zijn voordracht na de toekenning van de Nobelprijs voor de Literatuur in 1992.

Vurig

Poetry is an Island voorziet Walcott van de omgeving waar hij over schrijft. Hartstochtelijk pleit hij voor de erkenning van de kunst, bijvoorbeeld door de bouw van een theater of het gebruik van het aan hem toegewezen Rat Island als rustige werkplek voor kunstenaars uit de hele wereld. Vurig protesteert hij tegen de bouw van een hotel aan de voet van de Saint Lucia Pitons, de twee bergen die het eiland kenmerken.
Cruciaal voor de context zijn ook de vrienden, collega’s en familieleden van Walcott die aan het woord komen. Kunstenaar Dunstan St. Omar bijvoorbeeld, aan wie Walcott in zijn gedicht ‘Another Life’ een ode bracht. “Omdat die grote man over mij heeft geschreven, ben ik poëzie geworden,” zegt St. Omar, die zijn eerste schilderijen overigens maakte op Curaçao. Een andere inwoner van Saint Lucia benadrukt het belang van Walcott voor de gemeenschap van Saint Lucia en beklaagt zich over het verval van het geboortehuis van de schrijver. Later blijkt dat hij zelf het initiatief heeft genomen voor de renovatie.
Er zijn niet alleen maar lovende woorden voor Derek Walcott. Zijn ijzeren discipline en toewijding maken hem moeilijk in de omgang. Woedend kan hij zijn op acteurs die te laat zijn voor de repetitie van een toneelstuk. “De enige geldige reden om te laat te komen, is het overlijden van je moeder,” herinnert een acteur zich een uitspraak van Walcott. Collega’s zijn soms echt bang voor hem.

Tranen

Does confronteert Walcott eigenlijk nergens rechtstreeks met die mindere karakter eigenschappen, maar de samenwerking met hem verliep ook erg soepel met uitzondering van de keer dat ze werd weggestuurd van zijn erf. Bovendien valt uit het meest indrukwekkende fragment van de film wel af te leiden dat Walcott een emotionele man is. Als hij een gedicht voorleest over zijn dementerende moeder schieten de tranen in zijn ogen. “Ik kan het niet,” zegt hij en legt het boek weg. Met een gebroken stem brengt hij uiteindelijk toch tot een goed einde.

Recensie voor Amigoe, 2014

05-04-2014c09Walcott

One thought on “Recensie: Kijken door de ogen van Derek Walcott

  1. Was in 2010 op Bonaire waar mijn dochter 2 jaar woonde. Wat een prachtige verwoordingen van gevoelens over de wonderen van natuur licht schaduw van zowel kontacten en vreugde en verdriet ook persoonlijk. Hij zal nooit vergeten worden. Wat een prachtige film. Dat zijn droom Rat Iland uit mag komen. Dikke knuf

Comments are closed.