Recensie: Tropisch Koninkrijk geeft de zweep

Naast de ongekende schoonheid van het Caribisch gebied toont de expositie Tropisch Koninkrijk vooral de bittere realiteit. Bezoekers worden in museum De Fundatie geconfronteerd met de schaduwzijde van het paradijs. De expositie, die tot en met 16 maart te zien is, werd donderdag geopend door Ank Bijleveld-Schouten, commissaris van de Koning in Overijssel.
Directeur Ralph Keuning omschreef Tropisch Koninkrijk, samengesteld door publicist Maarten Jager, als een inhaalslag voor het Zwolse museum met een zwaartepunt bij Europese kunst. “De kunstenaars uit de zes Caribische eilanden staan op een jaloersmakende wijze met beide benen in een reeks verschillende kunsttradities die ze samenvoegen in werk dat dicht op de hartslag van de tijd zit,” zei hij.

Het werk van Evelien Sipkes blijkt al voor de officiële opening enorm populair. De sieraden die ze maakt, schijnen de afgelopen jaren in groter te zijn geworden, maar blijven tegelijkertijd tot op de millimeter gedetailleerd, ongeacht de materialen die Sipkes gebruikt. Indrukwekkend is ook de installatie Growing Still, Still Growing, een gordijn van gestileerde porseleinen bladeren, die zo nu en dan zachtjes bewegen als er iemand langs loopt. Een zen-achtig bos, noemt ze het zelf.

Confrontatie

Scherp contrasterend met die installatie van Sipkes is Islas Unitiles van Herman van Bergen, dat zich op dezelfde verdieping bevindt. De massieve muur confronteert de kijker met de waardevolle bodemschatten van een eiland dat door de ontdekkingsreizigers als nutteloos werd betiteld: Hard hout, paraffine, rode aarde en zelfs donkergrijs asfalt, dat in combinatie met de andere materialen een veel krachtigere uitstraling heeft dan het doorgaans heeft op de openbare weg. De materialen zijn aangebracht in een muur van sumpiña’s, de doornen die het resultaat zijn van de respectloze behandeling van de natuur. Het wordt tijd dat men zich bewust wordt van het feit dat Curaçao alles behalve nutteloos is en wat meer respect toont voor de natuur en de medemens, is de boodschap van Van Bergen.

(…)

Het werk dat mogelijk het meest confronterend en actueel is, werd gemaakt door Ruben La Cruz en Karolien Helweg. In A Kingdom of Contrasts laat hij de Nederlandse politicus Geert Wilders vechten met Helmin Wiels, gesymboliseerd als twee enorme hanen van hout. De toeschouwers zijn bekende Caribische politici als Mike Eman, Sarah Wescot-Williams en Ivar Ajses, maar ook Koning Willem-Alexander, Mark Rutte en de kunstenaars zelf. Hun lichamen zijn opgebouwd uit krantenkoppen over politieke ontwikkelingen in de afgelopen jaren. “Ik geef graag zweepslagen,” zegt La Cruz. “Vaak betrekken politici de bevolking bij hun gevecht. Ze laten de bevolking voor zich vechten. Met mijn werk wil ik juist politici elkaar laten afranselen.”

Fragment recensie Amigoe, 2013