“Eigenlijk gaan onze teksten over dezelfde onderwerpen,” zei rapper Gideon ‘Gikkels’ Everduim tegen accordeonist Jos de Rooij. De Rooij bracht nummers over het bombardement van de Sint Ritakerk in 1943, de staatsgreep in Chili in 1973 en de slachtoffers van Srebrenica. De teksten van spoken word artist Gikkels gaan vaak over thema’s als racisme en discriminatie. “Vraag je af, zijn je shackels los of zit je vast.”

Maar welbeschouwd hebben de 30-jarige rapper uit de Bijlmer en de 60-jarige accordeonist uit Amsterdam Noord beiden een boodschap over vrijheid. En dus brachten ze samen het nummer ‘Vrede’ van De Rooij. “Wordt het vrede, eindelijk vrede, die ellende voorgoed voorbij (…) een eind aan de barbarij?”

Gikkels en De Rooij waren twee van de artiesten tijdens de viering van de Dag van de Empathie in de Noorderpark Kamer op 3 mei. Zo’n vijftig mensen trotseerden de regen en genoten van de optredens, terwijl de jeugdige koks van De Kleine Keuken voor snacks zorgden. “Toen ik als 8-jarig meisje naar Nederland kwam, wist niemand iets over mij, maar ik wist ook niets over Nederland,” vertelde de Filipijnse Marikit Saturay. In haar liedjes verwoordde ze vervolgens haar verbazing over het feit dat een paspoort blijkbaar meer waard is, dan een mensenleven.

Bēylula Yos Yk droeg onder meer een gedicht op over hoe haar eigen pijn en persoonlijk verdriet haar in staat stellen om begrip te tonen voor het verdriet en de pijn van anderen. “Having pain is a blessing. Embrace your scars,” aldus de dichteres uit Eritrea. En singer songwriter Hanna van Asten zong met een heldere fragiele stem “I am, because we are. I haven’t forgotten you.”

Tijdelijk Monument

Van Asten liet zich inspireren door het Tijdelijk Monument 3, 4 & 5 mei, een kunstwerk van Frouwkje Smit, dat aansluitend werd onthuld. Het toont de silhouetten van mannen, vrouwen en kinderen in Amsterdam Noord en van de leerlingen van het Clusius College, die onder begeleiding van de kunstenares ook mee bouwden aan het werk. De silhouetten, uitgespaard uit grote houten panelen, vormen samen een menigte waar bezoekers deel van uit kunnen maken.

In totaal zijn er zeventig silhouetten als symbool voor de zeventig jaar sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. De titel ”Ik ben je niet vergeten” verwijst naar de dodenherdenking op 4 mei en de viering van bevrijdingsdag op 5 mei.

Voor Frouwkje Smit is het echter ook belangrijk dat de silhouetten aantonen dat alle mensen van elkaar verschillen, maar tegelijkertijd niets prijsgeven over kenmerken die leiden tot vooroordelen, zoals huidskleur, afkomst of leeftijd. De kunstenares doet hiermee een beroep op mensen om meer begrip voor elkaar op te brengen. “Ik wil laten zien dat we allemaal anders zijn en toch gelijk,” aldus Smit.

Het Tijdelijk Monument 3, 4 & 5 mei is op 4 mei tot 16.00 uur te zien in het Amsterdamse Noorderpark. Op 5 mei verhuist het naar de IJ-boulevard als onderdeel van de Vrijheidmaaltijd aan het IJ. Net als het project ‘1000 Kraanvogels en gedichten’ van Frouwkje Smit gaat het om een tijdelijk kunstwerk, dat na 5 mei een thuis zal vinden op diverse locaties in Nederland.

Verslag voor kunstenares Frouwkje Smit