‘Er is een stoel voor iedereen’

Deelnemers voor het gebouw van de Eerste Kamer. (©Otti Thomas)

DEN HAAG-Keukenstoelen, tuinstoelen, klapstoelen en vouwstoelen. Stoelen van hout, stof, riet en plastic. Eenvoudig of design. Tientallen mensen liepen vandaag met hun stoel door Den Haag om een bijdrage te leveren aan een kunstproject van Tirzo Martha. In opdracht van de Eerste Kamer bouwde de Curaçaose kunstenaar samen met de deelnemers een kunstwerk van stoelen, genaamd ‘Zit, zat, gezeten. Nu ga ik staan.’

“Ik heb voor deze opdracht met veel mensen gesproken. Een aantal mensen klaagde dat politici tijdens verkiezingscampagnes heel actief zijn maar als ze zijn gekozen dan gaan ze zitten op hun zetel, hun stoel, en doen helemaal niets meer. Het gesprek ging vervolgens over de vraag of het alleen zitten is of dat er veel meer bij komt kijken ,” aldus Martha over zijn idee. Kamerzetels, maar ook gewone stoelen spelen een rol en het is goed om daar stil bij te staan, vindt hij.

(…)

De deelnemers hebben inderdaad gekozen voor stoelen met een speciale betekenis. Eerste Kamerlid Bob van Pareren van de partij JA21 heeft een groene klapstoel. Als je hem inklapt heb je geen stoel meer net zoals Kamerleden soms geen zetel meer hebben na een verkiezing, zegt hij. Ook SP-Eerste Kamerlid Arda Gerkens heeft een klapstoel. “Deze komt uit de Eerste Kamer. Het is symbolisch want op 6 juni stop ik na tien jaar als lid van de Eerste Kamer,” zegt ze.

Fragment artikel Amigoe (mei 2023)

‘Zorgeloos zwart is het nieuwe verzet’


De tambu was energiek en de Afrikaanse dans opzwepend, het ballet was sierlijk en de opera was krachtig. Toch maakte de Hélène Christelle Munganyende de meeste indruk tijdens de opening van de Black Achievement Month. Als stem van een nieuwe generatie plaatste ze vraagtekens bij de definitie van ‘achievement’ en vroeg ze aandacht voor de Afro-Europeanen.

(…)

De officiële opening in het International Theater Amsterdam beloofde in ieder geval een maand met activiteiten voor iedereen. Naast dans door Jambo Afrika en tambu door Giovanca en Tamara Nivillac, werden fragmenten gespeeld en gezongen van The Color Purple en van We Have A Dream. “Dit is geen oorlog tussen zwart en wit, maar een conflict tussen recht en onrecht,” zei Gershwin Bonevacia als Martin Luther King.

Fragment artikel voor Amigoe (oktober 2018)

Greaseman toont de gezichten van de Isla

 

Een rijke Nederlander is gefascineerd door een jonge vrouw uit Wishi-Marchena. Hij kan zich een groot huis op Jan Thiel veroorloven, maar huurt toch liever een kamer in het huis van de vrouw, onder de rook van de Isla-raffinaderij. Gaandeweg wordt duidelijk waar zijn interesse vandaan komt.

(…)

Zonder duidelijke voorkeur toont Greaseman twee gezichten van de raffinaderij, zoals eerder het geval was in de Curaçaose tentoonstelling Isla den nos Bida van het NAAM. Toch heeft de voorstelling een boodschap. Er is een belangrijke overeenkomst tussen de Greaseman, het management van Shell, de Curaçaose regering en de eigenaren van het Chinese bedrijf Guangdong Zhendong, die allen een rol spelen in het stuk. Ze geven veel inwoners van Curaçao het gevoel dat ze niet mee mogen beslissen over de raffinaderij.

Fragment recensie voor Amigoe (oktober 2017)

 

50 jaar VKK

Kwetsbaar en ontroerend, fantasievol en vrolijk. Het werk van Bertus de Korte, winnaar van de Cultuurprijs Voorschoten, roept meestal dezelfde reacties op. Dat geldt voor zijn kleine beelden en objecten, in de kunst bekend als kleinplastieken, en voor groter werk, waarvan de paarden op zwembad Het Wedde in Voorschoten een bekend voorbeeld zijn.

De Korte was net zo vrolijk als zijn werk, een eigenschap die contrasteert met de ervaringen in zijn jeugd. Geboren in Gouda in 1927, was De Korte een tiener tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zijn gevoel voor rechtvaardigheid deed hem besluiten om bij het verzet te gaan, waarbij hij een voorbeeld nam aan zijn vader Abraham de Korte, belangrijk in het verzet in Zuid Holland.

Fragment bijdrage Jubileumboek 50 jaar Voorschotense Kunstkring

‘Curaçao geeft nu het voorbeeld’

ROTTERDAM-Letter voor letter stempelt Veronique Dellebeke woorden en zinnen op een groot vel papier. Elke letter, sierlijk of juist strak, is gekopieerd uit het handschrift van bezoekers en kunstenaars in de Kunsthal Rotterdam. Samen vormen ze een gedicht dat is geschreven door inwoners van een zorginstelling voor ouderen. “Als het klaar is, dan krijgen ze het cadeau,” zegt de 22-jarige studente.

(…)

All you can Art 2 was een succes, zeggen initiatiefnemers Tirzo Martha en David Bade, terwijl er nog volop geschilderd, geboord en gezaagd wordt. Ze zijn met name blij met de samenwerking met partners; het bejaardenhuis Laurens, de instelling voor verslavingszorg Antes en het Zuiderparkcollege-vmbo. “In de tuin van het bejaardentehuis stond een plantenbak vol bouwpuin, waardoor de plantjes niet overleefden. Samen met de bewoners hebben we een kunstwerk gemaakt in de vorm van een boot, waar plantenbakken aan bevestigd kunnen worden. De bewoners kunnen die gebruiken voor bloemen en kruidentuintjes. Het heeft ook een grote kooi, omdat veel bewoners het leuk vinden om voor vogels te zorgen,” zegt Martha. Als gevolg van de actie is het puin uit de tuin gehaald en is er goede potgrond voor in de plaats gekomen.

Fragment interview voor Amigoe, augustus 2017

Foto-expositie Gezichten van Aruba geopend

“Het was een feest van herkenning. Het voelde als een warm bad,” zei fotograaf Raymond Rutting over zijn derde bezoek aan Aruba. “Het was een openbaring. Arubanen zijn hartelijk en vriendelijk. Voor een toerist is dat heel prettig,” omschreef zanger Marco Borsato zijn eerste kennismaking. De complimenten waren geen loze woorden. Gezichten van Aruba is het bewijs dat ze in korte tijd van Aruba zijn gaan houden.

Verslag voor Amigoe, 2 juni 2017

Liefde in het zicht van vrijheid

Het Offer van Remo speelt zich af in de laatste jaren van de slavernij. Met een verboden relatie als rode draad, schetst auteur Jacques Hermelijn het dagelijks leven in een onzekere tijd.

Door Otti Thomas

Nederland was relatief laat met de afschaffing van de slavernij en nam daar bovendien ook uitgebreid de tijd voor. Het duurde vijftien jaar voor er in Den Haag overeenstemming was over het beperken van de economische schade, waaronder een vergoeding voor slaveneigenaren en in Suriname bovendien een verplichting voor slaven om na 1 juli 1863 nog eens tien jaar voor hun eigenaar te werken.

Het Offer van Remo van de Curaçaose auteur Jacques Hermelijn speelt zich af aan het eind van die onzekere periode, waarin iedereen wist dat de slavernij op enig moment zou worden afgeschaft, maar bijna niemand een concreet idee had over het leven na de afschaffing. De rode draad is de verboden liefde tussen Helena Cardozo en de trotse slaaf Remo, die als koetsier voor Helena’s man Benjamin werkt.

(…)

Terloopse opmerkingen van koetsier Remo, de kokkin en de verschillende kamer- en kindermeisjes van Helena en Benjamin Cardozo zijn precies genoeg voor de lezer om zich een voorstelling te maken van de zorgen die slaven hadden. Observaties van Helena, Benjamin en hun welgestelde vrienden geven een geloofwaardig beeld van vooroordelen of juist een vooruitstrevende visie. Voor kenners van Curaçao zijn er daarnaast de bekende locaties.

(…)

Het liefdesverhaal van Helena en Remo had zich in principe ook in de 250 jaar daarvoor af kunnen spelen, maar Hermelijn toont zich een ware schrijver en legt een directe relatie met de afschaffing van de slavernij. Waar de afschaffing twee bevolkingsgroepen dichter bij elkaar had kunnen brengen, doet het koloniaal bewind zijn uiterste best om de bestaande verhoudingen te behouden. “De neger moet beseffen dat zijn sociale status onveranderd zal blijven na de afschaffing. Hij heeft altijd een strenge leider nodig gehad en zal die ook in de toekomst nodig hebben,” zegt de gouverneur in het boek.

De afschaffing van de slavernij was meer dan een handtekening na vijftien jaar onderhandelen over economische schade. Het was het hoogtepunt van een lang proces met ingrijpende gevolgen voor mensen van vlees en bloed. Dat verhaal staan opgetekend in Het Offer van Remo.

Fragment recensie Amigoe/Napa (Mei 2017)

Dubbelspel herbeleefd

Koning Willem-Alexander met cast & crew (foto: Suzanne Koelega)

Door het nemen van afstand, kom je dichterbij de kern. Double Play is geen directe verfilming van de roman Dubbelspel, maar een herinnering aan het beroemde partijtje domino met tragische afloop. Het is de herinnering van Ostrik, de zoon van Bubu (Boeboe) en Nora, die in het boek schoenen nodig heeft om toegelaten te worden op school.

De moedige keuze van regisseur Ernest Dickerson en scriptschrijvers Evan Jones en Alaric Smeets pakt om een aantal redenen goed uit. Zoals in elke boekverfilming komen niet alle fragmenten uit het boek terug in de film. Normaal kan dat rechtstreeks toegeschreven worden aan de regisseur, die de geschreven tekst van een roman samen moet vatten in zo’n beeldverhaal van anderhalf uur.

In Double Play is het heel geloofwaardig dat Ostrik niet terugdenkt aan alle gebeurtenissen, simpelweg omdat hij ze is vergeten, niet kent of niet van belang vindt. Het is zelfs niet storend dat er gebeurtenissen aan oorspronkelijke verhaal zijn toegevoegd, zoals de achtervolging van een Amerikaanse toerist die een bezoek aan Campo Alegre bracht. Frank Martinus Arion schreef er niet over in Dubbelspel, maar het voelt als iets dat wellicht gebeurd is.

Door de keuze voor een herinnering wordt bovendien aangetoond dat Dubbelspel als verhaal nog altijd belang heeft. Ostrik is voor het leven getekend door de gebeurtenissen in zijn jeugd en staat daarmee symbool voor de moderne Curaçaose man en vrouw, die bewust of onbewust ook gevormd is door de situatie en onderlinge verhoudingen in zijn of haar geboorteland.

Bijna iedereen zal uit zijn of haar eigen omgeving mensen kennen, zoals de vier mannen en twee vrouwen uit de film en het boek. De taxichauffeur Bubu, die zijn geld uitgeeft in Campo Alegre. Zijn vrouw Nora, die tegen beter weten in haar man blijft steunen, maar zich wel noodgedwongen prostitueert. Deurwaarder Manchi, die zich in zijn mannelijke trots gekrenkt voelt door het slippertje van zijn mooie, intelligente vrouw Solema. De stoere handige visser Janchi, die in de film Ernesto heet en een relatie heeft met Solema. En de Sabaan Chamon, voormalige werknemer van de Shell, die zijn rijkdom verbergt en Nora geld geeft in ruil voor seks.

De acteurs maken van deze personages mensen van vlees en bloed. Aan de dominotafel wordt gelachen, geplaagd en gediscussieerd. De onderlinge spanning blijkt vooral uit blikken die worden uitgewisseld of als de mannen zich bewust afzijdig houden van een gesprek. Veelzeggend is het moment waarop de arrogante Manchi zwijgend zijn lepel neerlegt naast het bord soep, dat hij kort daarvoor van zijn vrouw Solema geëist heeft; hij beseft dat hij haar kwelt en zal kwijtraken, maar zijn trots staat hem in de weg. Een glansrol wordt gespeeld door Dani Dare, die tranen over zijn wangen laat rollen als de jonge Ostrik.

In de kern gaat Dubbelspel over deze mensen en hun worsteling met de Curaçaose realiteit. Het boek gaat over sterke, moedige vrouwen, over armoede, over status en over trots. “Niemand is schuldig. Als er iets schuld heeft, dan is het de armoede,” verzucht Chamon. Door afstand te nemen van de roman, is dat ook precies de kern van Double Play.

Double Play premiere coverage (Amigoe Express)
Double Play premiere coverage (Amigoe Express)

Recensie: Wreedheid verdeelt en verbindt

Auteur Eric de Brabander smeedt in zijn vierde roman verschillende verhalen samen tot één geheel. De personages in ‘Het dilemma van Otto Warburg’ proberen een plek te geven aan de wreedheden waar mensen zich al generaties lang schuldig aan maken.

De verschrikkingen van concentratiekamp Buchenwald, het bloedige bewind van de Dominicaanse president Rafael Trujilo, de onafhankelijkheidsstrijd van de Centraal Afrikaanse Republiek en onderzoek naar een middel voor de bestrijding van kanker. Het zijn vier onderwerpen die schijnbaar weinig overeenkomsten hebben en zich dus vooral lijken te lenen voor een verhalenbundel of afzonderlijke romans. Auteur Eric de Brabander slaagt erin om ze bijna vanzelfsprekend samen te brengen in een samenhangende, boeiende roman.

(…)

Dat ‘Het dillema van Otto Warburg’ als een logisch verhaal leest, is in de eerste plaats te danken aan de vlotte pen van De Brabander. De auteur heeft zich de verschillende geschiedenissen duidelijk eigen gemaakt en vertelt ze in zijn eigen woorden. Feit en fictie vloeien naadloos in elkaar over, dialogen zijn realistisch en vertalingen van scheldwoorden in het Papiaments worden terloops toegevoegd, zodat het niet nodig is om te bladeren. De rode draad die alle verhalen echt aan elkaar bindt, is het geweld waar mensen van alle generaties en op alle continenten mee te maken krijgen. Daar is ook sprake van op Curaçao en in een fragment in Parijs. Geweld verdeelt, maar verbindt tegelijkertijd.

Fragment recensie Ñapa, 2016

19112016napa-debrabander300

Anbajsa Blanken bij Amsterdam Fashion Week

02-07-2016naAnbasja

Tijdens de Mercedez-Benz Fashion Week Amsterdam wordt deze week de Ala Blanka collectie getoond van de Curaçaose modeonwerpster Anbasja Blanken. “Het krijg zo’n intens gelukkig gevoel als mensen zich fantastisch voelen in mijn kleding. Dat is precies wat ik wil.”

Door Otti Thomas

Als ze al enige druk voelt, dan is dat niet te merken. Terloops vertelt modeontwerpster Anbasja Blanken dat ze nog twee weken de tijd heeft om dertien broeken te maken voor de Fashion Week Amsterdam; nagenoeg één broek per dag. “Volgende week komt er iemand helpen. Maar ik wilde zoveel mogelijk af hebben. De patronen zijn klaar, ik weet welke stof bij welk ontwerp hoort, welke afwerking nodig is. Dan kan ik het makkelijker uit handen geven.”
De ontwerpschetsen hangen aan de muur van haar kleine Amsterdamse woonkamer. Het is tevens haar atelier, inclusief professionele naaimachines, een gigantisch strijkijzer, paspoppen en rollen textiel, die ze altijd in Parijs haalt. ”Ik neem wel een kleurenkaart mee, maar ik wil me vooral laten inspireren door de stoffen die ik aantref.”
Blanken is een van de deelnemers aan de 25ste Mercedez-Benz Fashion Week Amsterdam, die gisteren is begonnen. Het thema van haar collectie broeken is de paradijsvogel. “Ik wil dat de vrouwen die mijn broeken dragen, zich voelen als een paradijsvogel die flaneert binnen de natuur.” De collectie, genaamd Ala Blanka, verwijst ook naar haar kinderjaren op Curaçao. “De Curaçaose Ala Blanca-duif staat voor vrijheid. Ik heb de ‘c’ in een ‘k’ veranderd, dus het is ook Ala Anbasja Blanken. Ik wilde meer terug naar mijn roots.”

Fragment interview Ñapa, juli 2016